Świadczenie „za życiem”
Program „Za życiem” ma na celu udzielenie wsparcia kobietom w ciąży i ich rodzinom, ze szczególnym uwzględnieniem kobiet w ciąży powikłanej, w sytuacji niepowodzeń położniczych, a także dzieci, u których zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą ich życiu, powstałe w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu.
Jednym z elementów Programu Za Życiem jest jednorazowe świadczenie pieniężne z tytułu urodzenia dziecka w wysokości 4 000 zł. Świadczenie to przysługuje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka bez względu na dochód.
Aby otrzymać wsparcie, należy złożyć wniosek w ciągu 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka. Do wniosku należy dołączyć dwa zaświadczenia lekarskie: pierwsze – wystawione przez lekarza posiadającego specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii lub neonatologii – potwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu i drugie – zaświadczenie lekarskie lub zaświadczenie wystawione przez położną. potwierdzające, że przyszła matka pozostawała pod opieką medyczną od co najmniej 10. tygodnia ciąży do porodu. Z obowiązku przedstawienia drugiego zaświadczenia są zwolnieni opiekunowie prawni lub faktyczni dziecka.
Przyjmowanie wniosków, ich rozpatrywanie oraz wypłata świadczenia to zadanie wójtów (burmistrzów lub prezydentów miast) realizowane za pośrednictwem ich jednostek organizacyjnych, w większości gmin będzie to ośrodek pomocy społecznej.
Kwoty jednorazowego świadczenia nie wlicza się do dochodu, o którym mowa w art. 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.
Świadczenie nie podlega egzekucji.
Rodzice mogą również liczyć na inne formy wsparcia. Dla kobiety i jej dziecka są to świadczenia opieki zdrowotnej w szczególności: diagnostyka prenatalna, wsparcie psychologiczne, rehabilitacja lecznicza, zaopatrzenie w wyroby medyczne, opieka paliatywna i hospicyjna oraz poradnictwo laktacyjne. Wsparcie obejmuje także zapewnienie dostępu rodzinom, w szczególnych sytuacjach, do poradnictwa w zakresie rozwiązań wspierających rodzinę. Poradnictwo dotyczy realizacji indywidualnych potrzeb rodziny, która może skorzystać z pomocy psychologicznej, z pomocy prawnej (w szczególności w zakresie praw rodzicielskich i uprawnień pracowniczych), a także poradnictwa w zakresie przezwyciężania trudności w pielęgnacji i wychowaniu dziecka, dostępu do rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz świadczeń opieki zdrowotnej.
Zapewnienie wsparcia socjalnego jest zadaniem asystenta rodziny. Można powiedzieć, że ma on do wypełnienia rolę koordynatora i przewodnika po oferowanym systemie wsparcia w ramach Programu „Za życiem”. Co ważne, może on na podstawie pisemnego upoważnienia załatwiać w imieniu rodziców sprawy w urzędach i instytucjach.
Pomoc asystenta rodziny jest przyznawana na wniosek złożony w ośrodku pomocy społecznej. Przy rozpatrzeniu wniosku nie jest stosowana procedura wymagająca przeprowadzenia przez pracownika socjalnego środowiskowego wywiadu socjalnego.
Rodziny opiekujące się dzieckiem niepełnosprawnym mogą między innymi wystąpić o udzielenie pomocy w wypełnianiu codziennych obowiązków domowych. Będzie to pomoc w domu, ale nie w opiece nad niepełnosprawnym dzieckiem, którą zapewnią osoby bezrobotne w ramach prac użytecznych społecznie w wymiarze 10 godzin tygodniowo.
Program ma też zagwarantować opiekę nad dzieckiem na czas urlopu bądź odpoczynku. Rodzicom oraz opiekunom przysługuje do 120 godzin opieki wytchnieniowej w roku kalendarzowym. Będzie ona zapewniona w dziennych ośrodkach wsparcia, w placówkach całodobowych, w placówkach oświatowych, a w ramach umowy z organizacją pozarządową również w formie indywidualnej opieki nad dzieckiem.
W ramach Programu „Za życiem” ciężko chore dzieci do 18 roku życia są uprawnione do skorzystania z wyrobów medycznych, bez uwzględnienia okresów użytkowania. O ilości miesięcznego zaopatrzenia w te wyroby decyduje każdorazowo osoba uprawniona do wystawienia zlecenia na wyroby medyczne. Mają też prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach. W praktyce oznacza to wizytę u lekarza specjalisty i świadczenia szpitalne w dniu zgłoszenia, bądź nie później niż do 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia.